ميزان تخم گذاري کبک چقدر است و چطور ميزان تخم گذاري ان را افزايب

کبک در شرايط طبيعي از اواسط ارديبهشت تا اواخر تير تخم گذاري مي کند. نظر به اين که با توجه به توجيه اقتصادي، پرورش کبک به صورت صنعتي مد نظر است. لذا بايستي سيستم نور مصنوعي، خوراک فرمول شده و بستر را با مديريت صحيح به منظور شروع تخم گذاري و تداوم توليد تخم، کنترل نمود. بنابر اين داشتن 15-10 لوکس نور در طول دوره تخم گذاري از مومات شرايط نوري محسوب مي شود. پرورش کبک با خريد گله مولد 5 ماهه شروع مي شود. پس از خريد گله مولد و نگه داشتن گله در يک سيکل 50 روزه نوري (توي لک بردن) فعاليت کبک براي تخم گذاري اغاز مي گردد. که اين سن بهترين زمان براي تخم گذاري مي باشد در ضمن کبک در هفت ماهگي به بلوغ جنسي و در چهار ماهگي به بلوغ جسمي (وزن ايده آل) مي رسد. لازم به ذکر است به منظور شروع کار و کسب موفقيت بيشتر تعيين نژاد گله يکي از اساسي ترين گزينه ها مي باشد که شرايط يک گله مطلوب در زير ذکر مي گردد.

شرايط يک گله مطلوب
1- گله بايد از لحاظ هم خوني در حد f1 باشد به معناي ساده تر گله تهيه شده از يک لاين مادر اوليه بوده تا مراحل تکثير، توليد و پرورش در حد استاندارد باشد و بازدهي مطلوب داشته باشد که اين شاخص يکي از مهمترين گزينه هاي موفقيت مي باشد.
2- تعداد تخم گذاري در هر دوره پرورش (دوره 4 ماه)
3- مقاوم بودن گله مذکور در برابر بيماري ها (شرايط آب و هوايي گرم و سرد)
4- نداشتن هيچ گونه نقص عضو پرنده (حتي عيوب کوچک)
5- داشتن چنگال هايي بلند که در جفت گيري موثر بوده و باعث بالا بردن درصد نطفه داري تخم ها مي گردد.

کبک هاي مولد (تخم گذار)
اولين مرحله از سيکل پرورش کبک، تهيه گله مولد تخم گذار مي باشد. در اين مرحله کبک هاي مولد در بستر، استقرار يافته و پس از تطبيق خود با شرايط محيطي (5-4 روز)، روانه سيکل نوردهي مي شوند و پس از آن دوره تخم گذاري آغاز مي گردد. لذا اين مرحله از اهميتي خاص برخوردار بوده و نقش کليدي را در حصول نتايج مطلوب از ساير مراحل پرورش بعهده دارد.
به منظور شروع دوره پرورش، ابتدا بايد گله مولد را تهيه نمود که به منظور صرفه اقتصادي، گله هاي 650 قطعه اي به بالا مورد توجه مي باشد. پس از خريداري کبک ها بايد آنها را به بستر پرورش برده و به آرامي رها نمود. در بستر پرورش موماتي اعم از شرايط تهويه مطلوب، نور مناسب و ظروف آب و دان کافي و در دسترس مد نظر مي باشد. چنانچه کبک هاي مولد تهيه شده 5 ماهه باشند، براي نوردهي مستعد بوده و مي توان با مديريتي صحيح دوره آن را آغاز نمود. اما به منظور تطبيق شرايط فيزيولوژيک و رواني کبک با محيط اطراف، بايد چند روزي (5-4 روز) را تعلل نمود. دوره نوردهي به مدت 52-51 روز بوده و در اين زمان شدت نور طي ساعت هاي منظم تغيير مي يابد. در اين ميان بايد توجه نمود که حتي المقدور از قطعي برق، تنش صوتي و بويژه اختلال نور خودداري گردد. زيرا کبک ها بسيار تحريک پذير بوده و نسبت به کوچکترين محرک ناآشنا واکنش نشان مي دهند. در مدت زمان نوردهي از پروتئين خوراک کبک تا حدي کاسته شده و مکمل هاي ويتاميني، اندکي افزايش مي يابد. زيرا پروتئين بالا موجب افزايش وزن کبک هاي تخم گذار شده و نهايتا در دوره تخم گذاري مشکلاتي را اعم از کاهش تخم يا درشتي بيش از اندازه آن را به بار مي آورد. پس از اتمام دوره نوردهي، ساعت هاي روشنايي طي برنامه اي مشخص تا 17-16 ساعت افزايش يافته و کبک ظرف مدت 18- 15 روز پس از دوره نوردهي شروع به تخم گذاري مي نمايد. در اين زمان آشيانه هاي تخم گذاري بايد تهيه و در بستر تعبيه گردند. هنگام شروع دوره نوردهي کبک هاي نر بايد به مدت 15 روز زودتر از ماده ها در خاموشي قرار گرفته باشند اما به علت دشواري اين عمل، بجاي آن در 10- 8 روز اول تخم گذاري بايد تخم ها را حذف نمود زيرا از درصد نطفه داري اندکي برخوردارند. دوره هاي تخم گذاري کبک هاي مولد در هر سال 2 مرتبه و هر دوره شامل 4 ماه مي باشد. بديهي است که تعداد تخم هاي روزانه بسته به تعداد گله مولد در هر دوره رو به فزوني مي باشد. به طوري که طي دوره هاي ششم و هفتم (کبک هاي 3 تا 4 ساله) درصد تخم گذاري 68-60 را مي توان در نظر داشت. شايان ذکر است که کيفيت تخم نيز طي 9 دوره تخم گذاري متغير است. به طوري که در دوره اول (کبک هاي 1 ساله) بعلت بي نطفه بودن بعضي از تخم ها ميتوان سطح کيفي 95% واما در دوره هاي بعدي 100% را ثبت نمود. زيرا کبک هاي مولد با تجربه يک دوره تخم گذاري و نوسانات ناشي از آن، از آمادگي جسماني بيشتري براي دوره هاي بعدي تخم گذاري برخوردار هستند. در پايان متذکر ميگردد که با توجه درصد بالاي تخم گذاري و همچنين سطح کيفي آن در دوره هاي مياني، بايد شيوه مديريت صحيح و موثر را معطوف به اين مقطع زماني نمود.

کيفيت و راندمان مولدين
ميانگين وزن کبک هاي مولد 450 گرم مي باشد. اما بايد توجه داشت که به ازاي افزوده شدن هر 45 گرم به وزن بدن، 0/5 گرم به حجم تخم افزوده مي گردد. از سوي ديگر پيش مولدين ضعيف و کم وزن اغلب داراي استخوان بندي و اسکلت لازمه جهت تشکيل پوسته کامل تخم بعد از 30 هفتگي نخواهند بود. بدين معني که پيش مولدين ضعيف به صورت مولدين (تخم گذار) ضعيف نيز باقي مي مانند. وزن بدن کبک هاي پيش مولد تحت تاثير عواملي همچون تغذيه، بيماري، نوردهي، فضاي پرورش و نوک چيني قرار دارد. اما در اين ميان تغذيه فاکتوري مهم و ويژه تلقي مي گردد. در صورتي که کبک هاي پيش مولد با توجه به سن، داراي وزن مطلوب نباشند، بايد جيره غذايي مورد استفاده را با درصد کمي پروتئين بيشتر تا زمان وزن گيري ادامه داده و به تاخير انداخت.
وزن هر کبک طي هفته هاي 14 تا 16 به حداکثر ميزان خود خواهد رسيد. به طوري که در اين زمان ساختار اسکلتي پرنده به سايز بالغ خود رسيده و مجراي رحم تکامل يافته و آماده اولين دوره تخم گذاري مي باشد. شايان ذکر است که طي فاصله زماني مذکور حوادث استرس زا اثراتي سوء و مخرب را در وزن گيري گله بجاي مي گذارد. لذا بايد حتي المقدور بايد عوامل تنش زا همانند رفت و آمد هاي بي جهت، اختلال نور (قطعي برق)، انتقال گله به بستري ديگر و نوک چيني را کاهش داد. در مبحث نوک چيني، بهترين زمان جهت اقدام، پيش از 6 هفتگي مي باشد زيرا گله سريعتر قواي خود را بازيافته و متحمل ضعف رشد کمتري خواهد بود. جهت انتقال گله به بستر تخم گذاري بايد توجه داشت که سنين 18 تا 20 هفتگي زمان مناسبي نبوده و مي تواند عملي سوء تلقي گردد. زيرا در اين هنگام شلوغي بيش از حدي به دليل جثه بالغ مولدين ايجاد شده و در نهايت به دنبال استرس زياد، ميزان مصرف آب و خوراک براي تعدادي از کبک ها محدود شده و کاهش مي يابد. لذا بايد پيش مولدين را در سنين 15 تا 17 هفتگي انتقال داد. از ديگر راه هاي افزايش وزن مولدين در آغاز دوره تخم گذاري به تاخير انداختن زمان بلوغ جنسي مي باشد. گرچه بلوغ جنسي زودرس در صورت حصول وزن مطلوب، رضايت بخش و ارزنده مي باشد، اما در صورت عدم وزن گيري استاندارد تا 18 هفتگي، زمان نوردهي گله را بايد به تاخير انداخت. همچنين تغذيه بيشتر کبک ها در پيش از دوره تخم گذاري مي تواند موجب افزايش حجم تخم ها گردد. افزايش ميزان تغذيه مي تواند با دفعات مکرر غذادهي و کاهش دماي بستر حاصل آيد. در پايان متذکر مي گردد که هر چند افزايش وزن مولدين و حجم تخم بزرگتر شاخصي مهم و مزيتي قابل توجه تلقي مي گردد اما هر کدام از اين موارد داراي حد استاندارد بوده و در صورت ، مشکلاتي اعم از تخم هاي بيش از اندازه درشت، کاهش آمار تخم، پارگي مجراي رحم تخمگذاري، تشديد کنيباليسم و در پاره اي از مواقع مرگ کبک مولد را به بار مي آورد.